Adwent - czas start :)

Nazwa adwent pochodzi od łacińskiego adventus (hrv. dolazak) i oznacza okres oczekiwania oraz przygotowań do Świąt Bożego Narodzenia (hrv. Božić). W Chorwacji można także spotkać się z nawą došašće. W ciągu kilku minionych lat, grudniowy czas adwentu w Zagrzebiu nieprzestanie tworzył magiczną, świąteczną atmosferę ciepła i dziecięcej radości. Migoczące lampy, kolorowe budki, świąteczne drzewka i przystrojone uliczki czekały na przechodniów w wielu miejsach - a żeby zobaczyć cały adwent i wszystkie jego atrakcje, należało przeznaczyć na wycieczkę minimum dwa dni.

 

Niestety, w tym roku adwent nie odbędzie się na dotychczasowych warunkach. Zagrzeb śmiało mógł konkurować swoim adwentem z innymi popularnymi europejskimi destynacjami, w których tradycja organizacji bożonarodzeniowych jarmarków zakorzeniona jest od wielu lat. W tym momencie należy wspomnieć, że już w 2015 roku adwent w Zagrzebiu został ogłoszony najlepszym w całej Europie. Ten sam tytuł został przyznany miastu w kolejnych latach, tj. w latach 2016 i 2017. W 2018 roku na podium królował Estoński Tallinn, jednak wcale nie oznacza to, że Zagrzeb przegrał. Według reguł, jedno miasto nie może kandydować na miano najlepszego adwentu aż tyle razy. Zagrzebski adwent nie przypomina jarmarków, które coraz śmielej wkraczają do polskiej tradycji. Odbywa się bowiem w całym mieście, jest większy, "rozsiany" po wielu zakątkach miasta - nie tylko w centrum. Każdego roku uczestnicy adwentu mieli do dyspozycji całą mapę i plan atrakcji oraz wydarzeń, które organizowano. Zazwyczaj adwent rozpoczynał się pod koniec listopada symbolicznym zapaleniem pierwszej świecy na ogromnym wieńcu rozłożonym wokół fontanny na Trgu bana Jelačića.

Następnie otwierano wszystkie świąteczne domki i budki, miejsca z pamiątkami, jedzeniem, piciem, przedstawiano lokalny program (np. na Zrinjevcu), a także otwierano lodowisko (było tak duże, że miało sygnalizację świetlną, a czasem znaki drogowe) a także udekorowany tunel Grič.

Poza centrum organizowane były także koncerty i imprezy kulturalne. Każdy adwent zaskakiwał turystów nowościami oraz głównym tematem przewodnim. I tak, poprzedniego roku królował dziadek do orzechów oraz chorwackie dziedzictwo (orašar i hrvatska baština), a w całym mieście mogliśmy podziwiać rzeźby i figury dziadka do orzechów.

Rok temu przyjezdnych zaskoczyła nowa lokalizacja adwentu - Tuškanac, gdzie odbywał się festiwal filmów (filmski advent). Wiele działo się także w parku Maksimir, oddalonym aż o 4 kilometry od centrum, co tylko potwierdza fakt, że potrzeba nawet 50 minut spaceru z jednej destynacji adwentu do drugiej i nie da się obejść wszystkich atrakcji w jeden dzień. Organizatorzy już w 2018 roku zaczęli starać się, aby gości i turystów nie atakował ze wszystich stron komercjalizm i konsumpcjonizm, a przeważała raczej świąteczna i duchowa atmosfera. W związku z tym, w kościołach i instytucjach kulturalnych zorganizowano wiele wydarzeń muzycznych (np. koncerty muzyki klasycznej) i kulturalnych - festival adventskih i božićnih pjesama oraz mniejsze koncerty w kościołach sv. Katarine i sv. Blaža. Choć w tym roku, ze względów bezpieczeństwa nie możemy wziąć udziału w adwencie jaki pamiętamy z ubiegłych lat, to władze miasta zatroszczył się o inne atrakcje. Zagrzeb wciąż oferuje niezapomniane doznania wizualne - świątecznie przystrojono centrum oraz zorganizowano projekt Światło Adwentu (Svjetlost Adventa), który polega na udekorowaniu okien znanych instytucji (na Gornjem gradu). W tym roku intensywnie promowane są rozmaite świąteczne wydarzenia kulturalne. Chorwacki Teatr Narodowy (HNK) i Centrum Kultury im. Vatroslava Lisinskiego (KD Vatroslav Lisinski) oferują bogaty repertuar, a w wielu muzeach będzie można zobaczyć specjalne wystawy (z biletami i wejściówkami w promocyjnych cenach). Niektóre wydarzenia adwentu przenoszą się do sfery online - tak jak internetowa wystawa zdjęć szopek bożonarodzeniowych z lat 2007-2020, czy interaktywna wystawa Virtualni božićni prozori. Mamy nadzieję, że choć przed nami ciężki czas, to Zagrzeb wprowadzi nas, jak co roku, w najpiękniejszy możliwy sposób w świąteczny nastrój i oczekiwanie na Boże Narodzenie.

Magdalena Plech

lektorka języka chorwackiego

SLAVA Centrum Języków Słowiańskich

(zdjęcia - Agnieszka Nikrant)