Czy chcielibyście poznać język macedoński, a dzięki niemu nową kulturę i ciekawych ludzi? Macedoński należy do grupy języków południowosłowiańskich i ma niezwykłą historię i fascynującą gramatykę. Współczesny macedoński cechuje m.in. zanik deklinacji (czyli potocznie mówiąc - pozbawiony jest przypadków...no, oprócz Mianownika i rzadko używanego Wołacza), nie trzeba więc uczyć się końcówek rzeczowników czy przymiotników! Ale... Ma za to rozbudowany system temporalny, a więc bogactwo różnych czasów. Właściwie poznając macedońszczyznę sięgamy do przeszłości także naszego języka, a nawet jeszcze dalej, do słowiańskiej wspólnoty językowej. Z drugiej strony, język macedoński pozostając przez wieki w otoczeniu innych języków słowiańskich, ale też niesłowiańskich, stworzył razem z nimi wspólnotę zwaną bałkańską ligą językową. Języki należące do tej grupy (oprócz macedońskiego także: albański, bułgarski, grecki, arumuński i rumuński, południowe dialekty języka serbskiego) charakteryzują się pewnymi wspólnymi cechami i kategoriami, np. dążenie do analityczności, czyli wspomniane już zanikanie deklinacji, rozbudowany system czasów, ale też np. rodzajnik (określony i nieokreślony), tryb świadka i nieświadka, zanik bezokolicznika, czy czasowniki 'mieć' i 'chcieć' do zadań specjalnych. Przy czym najwięcej cech "bałkańskich" posiadł właśnie język macedoński (a dokładniej - jego zachodnie dialekty).
A co z leksyką? Może już znacie jakieś słówka macedońskie, nawet o tym nie wiedząc? Око (oko), нос (nos), нога (noga)... Banalnie proste? Ale już uwaga tzw. fałszywych przyjaciół - np. палец (w macedońskim oznacza kciuk), право (право to prosto, a prawo to десно), правда (sprawiedliwość), nie dajcie się też zwieść бетер (gorzej), a już na pewno nie zniechęcajcie się do kobiet, o których mówią вредна (porządna, pracowita). A jeśli już do takiej kobiety zapałacie uczuciem, uważajcie, by nie powiedzieć przy niej o jakiejś innej, np. o Krystynie, że jest sympatyczna (симпатична), bo oznaczałoby to, że Kryśka wam się podoba. Macedończycy to raczej spokojny i przyjacielski naród (ożywiają się przede wszystkim na dzwięk rodzimej muzyki lub gdy słyszą nazwę swojej umiłowanej ojczyzny), więc tym bardziej weźcie sobie do serca i poważnie zastanówcie się, gdy usłyszycie z ich ust, że ти си знаеш (dosł. 'ty sobie wiesz'), bo może to oznaczać, że Macedończyk właśnie się z wami pokłócił :D A może macie ochotę na powiew egzotyki i tajemnicy w języku, na smak i zapach orientu? Proszę bardzo - język macedoński posiada wiele tajemniczo brzmiących słów, obok rodzimych, archaicznych, słowiańskich, też bogactwo leksyki zapożyczonej z tureckiego. Macedończycy piją, сабајле (rano) i nie tylko, aromatyczną kawę, która cudownie мириса (pachnie), parzoną 'po turecku' w tygielku nazywanym ѓезве. Gdy pijąc taką kawę ktoś obdarzy was pocałunkiem (бакнеж), słodkim jak baklawa (баклава) - mmm to prawdzie бериќет (pomyślność) и к'смет (szczęście).
Zapraszamy do nauki języka macedońskiego. Повелете!
Przygotowała: Mirella Makurat
